Khi nhắc đến thế hệ vàng La Masia, người hâm mộ lập tức nghĩ đến những biểu tượng như Xavi Hernandez, Andres Iniesta hay sau này là Lionel Messi. Đó là những cái tên đã định nghĩa lại bóng đá thế giới, thay đổi cả một nền triết lý chơi bóng.
Nhưng rất ít người biết rằng, chính Xavi – tượng đài lớn nhất của lò đào tạo La Masia – từng khẳng định: “Người xuất sắc nhất thế hệ tôi không phải tôi, không phải Iniesta. Đó là Mario Rosas.” Iniesta cũng từng gọi Rosas là “không thể tin nổi”. Dù vậy, cái tên ấy giờ gần như biến mất khỏi ký ức của người hâm mộ, và thật khó tin khi biết rằng Mario Rosas chỉ có đúng một lần ra sân cho đội một Barcelona.
Đó là câu chuyện bi kịch của một “thiên tài trăm năm có một”, người từng được kỳ vọng sẽ trở thành cầu thủ hay nhất thế giới, nhưng lại trôi dạt từ đội bóng này sang đội bóng khác, để rồi kết thúc sự nghiệp ở một sân nhỏ chỉ chứa… 4.000 khán giả.
Thiên tài nhỏ bé
Mario Rosas sinh năm 1980 tại Malaga, cùng năm với Xavi. Ngay từ nhỏ, bóng đá là thứ gắn bó với cậu bé từ lúc thức dậy đến khi đi ngủ. Dù luôn là cầu thủ nhỏ con nhất sân (chỉ cao 1m67 khi trưởng thành), Rosas lại giỏi hơn tất cả, kỹ thuật vượt trội đến mức được gọi là “tài năng phi thường”.
May mắn cho Rosas, đúng thời điểm ấy, ở xứ Catalunya, Johan Cruyff đang khởi xướng một cuộc cách mạng đào tạo trẻ. La Masia được tái định hình theo mô hình Ajax: chỉ tài năng bóng đá mới quan trọng, thể hình không phải vấn đề. Chính triết lý đó đã tạo điều kiện cho những cầu thủ nhỏ bé như Xavi, Iniesta, Messi… và cả Rosas, người được đánh giá ngang hoặc thậm chí vượt họ ở độ tuổi thiếu niên.
Năm 14 tuổi, Rosas được Barcelona phát hiện và đưa về La Masia. Tại đây, cậu khiến tất cả kinh ngạc bởi khả năng chạm bóng, xử lý và điều tiết trận đấu. Không quá khi nói rằng lúc đó Rosas nằm trong nhóm tài năng trẻ sáng giá nhất châu Âu.
Ngày định mệnh đến vào năm 1998, chỉ 7 ngày trước sinh nhật thứ 18, khi HLV Louis van Gaal cho Rosas ra mắt đội một Barcelona trong trận gặp Salamanca. Dù Barca thua 1-4, không ai nghi ngờ rằng đây mới chỉ là bước khởi đầu của một sự nghiệp rực rỡ.
Nhưng trớ trêu thay, đó lại là trận duy nhất Rosas khoác áo Barca tại La Liga. Vì sao một thiên tài lại biến mất nhanh chóng như vậy?
Sự nghiệt ngã của môi trường Barca
Lý do đến từ chính con người Mario Rosas. Anh yêu cái đẹp của bóng đá, yêu việc chuyền bóng, sáng tạo, phô diễn kỹ thuật. Nhưng anh không thích, thậm chí không chịu được, mặt tối của môn thể thao này: phòng ngự, tranh chấp, chiến đấu, kỷ luật chiến thuật.
Trong một đội bóng đầy những ngôi sao có thể chơi tự do như Litmanen, Rivaldo, Luis Figo, Rosas không thể cạnh tranh. Van Gaal đòi hỏi tính chiến thuật hoàn hảo, sự tuân thủ vị trí. Còn Rosas lại là mẫu cầu thủ trực giác, chơi theo cảm hứng.
Anh bị xem là “quá trẻ, quá thiếu kinh nghiệm và không đủ toàn diện” để được tin tưởng. Năm 2000, Barcelona quyết định không gia hạn hợp đồng. Chỉ 2 năm sau trận ra mắt, thiên tài La Masia bị thả trôi.
Rosas sau này tự nhận: “Tôi không thể thích nghi với những yêu cầu mới. Ở Barca, mọi thứ đều xoay quanh tấn công và giữ bóng. Khi rời đi, tôi phải phòng ngự nhiều hơn và đảm nhận những nhiệm vụ mà tôi chưa từng biết”. Không thể thay đổi lối chơi của mình, Rosas dần trượt dài.
Từ “người được chọn” thành kẻ lang bạt
Sau khi rời Barca, Rosas bắt đầu hành trình phiêu bạt qua hàng loạt CLB: Alaves, Salamanca, Numancia, Cadiz, Girona, Castellon, Murcia, rồi lại quay về Salamanca. Thậm chí anh còn sang Azerbaijan khoác áo Khazar, trước khi trở lại chơi cho Huesca, Hercules và cuối cùng là Eldense. Một bảng lý lịch y như cầu thủ hạng xoàng ở Segunda División, quá xa so với kỳ vọng “cầu thủ xuất sắc nhất thế hệ Xavi”.
Trong suốt sự nghiệp, Rosas chỉ có thêm 6 lần xuất hiện tại La Liga. Những HLV, đồng đội từng khen ngợi anh đều không thể giúp Rosas vượt qua giới hạn lớn nhất của mình: không thể thích nghi ngoài môi trường Barca.
Xavi, người giành 33 danh hiệu và trở thành huyền thoại thế giới, từng nói vào năm 2012, ngay trước lễ trao giải Quả Bóng Vàng nơi anh cạnh tranh cùng Messi và Iniesta: “Mario Rosas đáng lẽ phải ở đây”.
Một lời nói đủ để hiểu Xavi tôn trọng tài năng của Rosas đến mức nào. Và cũng cho thấy bóng đá khắc nghiệt ra sao: đôi khi tài năng thôi là chưa đủ. Còn cần cả may mắn, hoàn cảnh, sự thích nghi và tinh thần chiến đấu.
Xavi từng thừa nhận: “Tôi là người may mắn. Khi nhìn vào Mario, tôi biết mình may mắn đến mức nào”. Hai người đến nay vẫn giữ quan hệ bạn bè, nhưng lộ trình sự nghiệp của họ lại hoàn toàn trái ngược.
Năm 2014, đúng 20 năm sau ngày gia nhập La Masia, Mario Rosas quyết định giải nghệ. Anh trở về Malaga, nơi mọi thứ bắt đầu. Khác với Messi hay Xavi, Rosas không trở thành huyền thoại, không có vinh quang, không hình ảnh trên truyền thông.
Anh khép lại sự nghiệp ở Elda, thi đấu cho đội bóng nhỏ Eldense ở giải hạng Ba với một sân vận động chỉ chứa 4.000 người. Sau khi treo giày, Rosas thậm chí trở thành… chủ tịch CLB Eldense.
Một thiên tài từng được Cruyff gọi là “tuyệt vời”, được Iniesta ca ngợi, được Xavi xem là “người hay nhất thế hệ”, lại kết thúc hành trình trong thầm lặng đến như vậy.
Nỗi tiếc nuối của những người yêu cái đẹp Mario Rosas ngày nay sẽ chỉ còn được nhắc tới như một câu chuyện buồn, một minh chứng hoàn hảo rằng trong bóng đá, tài năng không đảm bảo thành công. Rosas từng được xem là cầu thủ có thể đạt tới đẳng cấp Quả Bóng Vàng. Nhưng cuối cùng, anh trở thành bài học cho cả thế hệ Xavi rằng tài năng phải đi cùng ý chí, sự thích nghi và đôi khi là cả may mắn. Cuộc đời Rosas cho thấy rằng có những thiên tài được sinh ra để chinh phục thế giới. Và cũng có những thiên tài chỉ tỏa sáng ở một khoảnh khắc rồi biến mất. Với Rosas, tiếc nuối lớn nhất không phải của riêng anh, mà của cả những ai yêu cái đẹp của bóng đá.
