Nhập tịch – “vũ khí” mới tại SEA Games
SEA Games 2019 tại Philippines là dấu mốc khiến nhiều đoàn thể thao khu vực “mắt tròn, mắt dẹt” khi nước chủ nhà ồ ạt nhập tịch các VĐV chạy tốc độ ở môn điền kinh. Nhờ đó, họ nhanh chóng nâng tầm sức mạnh ở các cự ly ngắn.
Hệ quả trực tiếp là nhà vô địch Lê Tú Chinh của Việt Nam, người đang “làm trùm” Đông Nam Á ở các cự ly 100m và 200m, bất ngờ trở thành cựu vô địch nội dung 200m. Chỉ ở cự ly 100m, nhờ đối thủ chủ nhà sảy chân và bản thân thi đấu xuất thần, Lê Tú Chinh mới có thể giữ lại tấm HCV cho điền kinh Việt Nam.
Từ đó, nhiều quốc gia Đông Nam Á xem nhập tịch như một xu thế tất yếu để gia tăng sức mạnh, đặc biệt ở các môn như điền kinh, bóng rổ, bóng bàn, bóng chuyền… Thái Lan, Philippines, Singapore, Malaysia, Indonesia là những cái tên đi đầu trong “cuộc đua” này, khiến cán cân thành tích ở nhiều môn thi đấu trong khu vực bị lệch hẳn so với trước.
Điền kinh Việt Nam và nỗi buồn ở cự ly 1.500m
Trong điền kinh, nội dung 1.500m nam lâu nay vốn là thế mạnh truyền thống của Việt Nam. Thế nhưng từ SEA Games 2023, khi Thái Lan nhập tịch VĐV Tuntivate Kieran, cục diện đã thay đổi hoàn toàn. Nội dung này lập tức rơi vào tay người Thái, dù trước đó Lương Đức Phước đang là người nắm giữ HCV.
Chiều 11/12, trên đường chạy chung kết, Đức Phước đã nỗ lực đến tận cùng, bám đuổi từng bước nhưng cuối cùng chỉ cán đích ở vị trí thứ 3. Nhìn gương mặt anh sau vạch đích, không khỏi chạnh lòng và thương cho nỗ lực của một VĐV bản địa phải đối mặt với “làn sóng nhập tịch”.
Tại khu vực đích đến, Phước trải lòng: “Trước khi bước vào thi đấu, em đã biết mình sẽ khó cạnh tranh với đối thủ, nhưng cứ phải nỗ lực đến tận cùng, vì biết đâu có bất ngờ. Nhưng thực sự điều đó đã không xảy ra…”
Nhập tịch ở SEA Games: Lợi cho thể thao hay chỉ cho thành tích?
Nhìn vào những câu chuyện như của Lê Tú Chinh hay Lương Đức Phước, câu hỏi đặt ra là: xu hướng nhập tịch ồ ạt tại SEA Games thực sự mang lại lợi ích gì cho thể thao Đông Nam Á? Nó có giúp nâng tầm trình độ chung của khu vực, hay chủ yếu chỉ để thỏa mãn “căn bệnh thành tích” của một số nền thể thao còn ở vùng trũng, muốn nhanh chóng có huy chương mà không đầu tư lâu dài cho lực lượng VĐV bản địa?
Khi thành tích được tạo dựng phần lớn nhờ VĐV nhập tịch, giá trị đích thực của những tấm huy chương và mục tiêu phát triển bền vững cho thể thao Đông Nam Á cần phải được nhìn nhận lại một cách nghiêm túc.